Muốn AI làm việc hiệu quả, hãy ra lệnh theo công thức. Mỗi công thức như một “bản đồ” hướng dẫn AI: soạn bài, tạo câu hỏi, minh họa, lên kế hoạch học tập.
C-A-R-E – Viết bài theo mẫu
Công thức: Context – Action – Result – Example
Giải thích: Nói AI biết bối cảnh → việc cần làm → kết quả → ví dụ mẫu.
Áp dụng: Soạn bài, minh họa, văn bản hướng dẫn.
Ví dụ & prompt:
Tiểu học: Tiếng Việt lớp 2 – 5 từ mới
Prompt: Tôi dạy Tiếng Việt lớp 2. Hãy tạo 5 từ mới + câu ví dụ sinh động cho từng từ. Bài học dễ hiểu, sinh động. Ví dụ: “Mặt trời lên cao, chim hót vang” → làm theo phong cách này.
- THCS: Toán lớp 7 – phân số
Prompt: Dạy Toán lớp 7 về phân số. Tạo 5 câu hỏi luyện tập từ dễ → khó, có đáp án chi tiết. Ví dụ: “Rút gọn 12/16” → viết các câu hỏi tương tự.
- THPT: Lịch sử lớp 11 – Cách mạng Tháng Mười Nga
Prompt: Soạn bài Lịch sử lớp 11. Tạo dàn ý 5 phần chính + 3 câu hỏi thảo luận. Nội dung ngắn gọn, dễ hiểu. Ví dụ: “Nguyên nhân kinh tế – xã hội dẫn đến cách mạng” → viết theo kiểu này.
P-A-C-T – Giải quyết vấn đề học tập
Công thức: Problem – Approach – Compromise – Test
Giải thích: Nêu khó khăn → gợi ý cách giải quyết → điều chấp nhận → cách kiểm chứng.
Áp dụng: Khắc phục khó khăn học tập, bài tập, hứng thú học sinh.
Ví dụ & prompt:
Tiểu học: Học sinh không nhớ bảng cửu chương
Prompt: Học sinh lớp 3 không nhớ bảng cửu chương. Gợi ý 3 trò chơi học 10 phút/ngày. Đồng ý chỉ tập trung 10 phút/lần. Hướng dẫn kiểm tra tiến bộ sau 1 tuần.
- THCS: Học sinh bỏ bài tập về nhà
Prompt: Học sinh lớp 8 bỏ bài tập về nhà. Gợi ý 3 cách tạo bài tập hấp dẫn. Đồng ý giảm bớt bài khó. Đo tỷ lệ hoàn thành sau 2 tuần.
- THPT: Học sinh kém môn Vật lý cơ bản
Prompt: Học sinh lớp 12 chưa hiểu Điện học. Gợi ý 3 phương pháp học + ví dụ minh họa. Chỉ tập trung vào 5 công thức quan trọng. Kiểm tra tiến bộ sau 1 tháng.
R-I-S-E – Làm theo bước
Công thức: Role – Input – Steps – Expectation
Giải thích: AI đóng vai → nhận dữ liệu → làm theo bước → kết quả mong muốn.
Áp dụng: Soạn bài chi tiết, hướng dẫn thực hành.
Ví dụ & prompt:
Tiểu học: Viết đoạn văn miêu tả lớp 4
Prompt: Đóng vai giáo viên Tiếng Việt lớp 4. Học sinh viết đoạn văn về mùa hè. Hướng dẫn từng bước: mở – thân – kết. Mục tiêu: học sinh viết được đoạn văn 5 câu hoàn chỉnh.
- THCS: Lập kế hoạch học Hóa lớp 8
Prompt: Đóng vai trợ giảng môn Hóa. Học sinh cần học phản ứng hóa học cơ bản. Chia 4 bước: lý thuyết → bài tập → thí nghiệm → ôn tập. Mục tiêu: học sinh hiểu và làm bài tập được.
- THPT: Ôn Sinh học lớp 12
Prompt: Đóng vai gia sư Sinh học. Học sinh ôn hệ cơ quan con người. Kế hoạch 3 tuần: lý thuyết → sơ đồ → câu hỏi trắc nghiệm. Mục tiêu: học sinh nắm chắc kiến thức.
T-A-G – Câu trả lời ngắn gọn
Công thức: Task – Action – Goal
Giải thích: Nhiệm vụ → cách AI thực hiện → mục tiêu cuối cùng.
Áp dụng: Tạo câu hỏi, bài tập, tóm tắt.
Ví dụ & prompt:
Tiểu học: Toán lớp 2 – 5 câu cộng trừ
Prompt: Tạo 5 câu hỏi cộng trừ trong phạm vi 20. Viết câu hỏi + đáp án. Mục tiêu: học sinh luyện tập, ghi nhớ.
- THCS: Ngữ văn lớp 7 – đọc hiểu
Prompt: Tạo 3 câu hỏi đọc hiểu truyện ngắn. Viết câu hỏi + gợi ý trả lời. Mục tiêu: học sinh nắm ý chính truyện.
- THPT: Lịch sử lớp 11 – Cách mạng Pháp
Prompt: Soạn 5 câu trắc nghiệm. Viết đáp án + giải thích ngắn. Mục tiêu: học sinh hiểu nguyên nhân, hệ quả.
R-T-F – Định dạng kết quả
Công thức: Role – Task – Format
Giải thích: AI vào vai → việc cần làm → định dạng đầu ra.
Áp dụng: Bảng, danh sách, đề cương, timeline.
Ví dụ & prompt:
Tiểu học: Tiếng Anh lớp 3 – 10 từ mới
Prompt: Đóng vai giáo viên Tiếng Anh. Tạo danh sách 10 từ + nghĩa. Trình bày bảng 2 cột: Từ – Nghĩa.
- THCS: Vật lý lớp 8 – công thức
Prompt: Đóng vai giáo viên Vật lý. Tạo 5 công thức quan trọng. Bảng gồm: Công thức – Giải thích – Ví dụ.
- THPT: Hóa lớp 12 – đề cương
Prompt: Đóng vai giáo viên Hóa. Soạn đề cương 10 chủ đề quan trọng. Bảng gồm: Chủ đề – Kiến thức – Bài tập minh họa.
S-O-L-V-E – Kế hoạch học tập
Công thức: Situation – Objective – Limitations – Vision – Execution
Giải thích: Tình trạng → mục tiêu → hạn chế → mong muốn → kế hoạch hành động.
Áp dụng: Lập kế hoạch ôn tập, chiến lược học tập dài hạn.
Ví dụ & prompt:
Tiểu học: Đọc chậm lớp 3
Prompt: Đọc 50 từ/phút → 15 phút/ngày → thích đọc sách → lập kế hoạch luyện đọc 1 tuần.
- THCS: Ôn Toán giữa kỳ lớp 8
Prompt: Chưa nắm phân số, thập phân → ≥7 điểm → 30 phút tối → tự tin → lập 5 bước ôn tập.
- THPT: Ngữ văn lớp 12
Prompt: Mất điểm phần nghị luận → >=8 điểm → 1h/ngày → phát triển tư duy → lập kế hoạch 4 tuần.
D-R-E-A-M – Từ ý tưởng → hành động
Công thức: Define – Research – Execute – Analyze – Measure
Giải thích: Xác định → tìm thông tin → thực hiện → phân tích → đo lường.
Áp dụng: Dự án học tập, thí nghiệm, sáng tạo.
Ví dụ & prompt:
Tiểu học: Vẽ cây lớp 3
Prompt: Học sinh chưa biết vẽ cây. Tìm 3 cách vẽ → hướng dẫn từng bước → kiểm tra → đánh giá màu sắc, bố cục.
- THCS: Thí nghiệm quang hợp lớp 8
Prompt: Chưa hiểu quang hợp → tìm 3 thí nghiệm → hướng dẫn → quan sát → đánh giá kết quả.
- THPT: Phản ứng enzyme lớp 12
Prompt: Chưa hiểu enzyme → tìm ví dụ → hướng dẫn → đo kết quả → đánh giá tốc độ và độ chính xác.
R-A-C-E – Kết quả nhanh
Công thức: Role – Action – Context – Expectation
Giải thích: AI vào vai → việc cần làm → bối cảnh → kết quả mong muốn.
Áp dụng: Lập kế hoạch bài giảng, kiểm tra, hướng dẫn nhanh.
Ví dụ & prompt:
Tiểu học: Ôn bảng cửu chương lớp 3
Prompt: Giáo viên Toán. Tạo bài tập ôn bảng 2–9 cho học sinh vừa học. Mục tiêu: nhớ 90% bảng cửu chương.
- THCS: Ngữ văn lớp 7
Prompt: Giáo viên Ngữ văn. Soạn đề kiểm tra đọc hiểu giữa kỳ cho lớp 7. Mục tiêu: nắm ý chính và chi tiết.
- THPT: Vật lý lớp 12
Prompt: Giáo viên Vật lý. Soạn đề kiểm tra 15 phút Dao động cơ học cho lớp 12. Mục tiêu: nắm công thức, giải đúng bài tập.
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
Chia sẻ có trách nhiệm! Ghi nguồn Lê Đình Phúc khi sử dụng lại nội dung để cùng lan tỏa giá trị một cách văn minh và tôn trọng tác giả.
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
#PromptofPhuc #AI4Work #LamChuAI #PromptEngineering #AIforEveryone #CanvasGemini @người theo dõi